Rouw en verlies horen bij het leven. Wanneer we denken aan rouw en verlies maken we al snel een koppeling met de dood. Rouw en verlies komen we echter ook in andere situaties tegen:
- Ziekte
- Negatieve ziekenhuiservaring
- Verhuizing
- Overgang van de basisschool naar de middelbare school
- Echtscheiding van ouders
- Etc.
Dit zijn ingrijpende gebeurtenissen voor zowel ouder als kind. Rouw en verlies kunnen gaan over afscheid nemen van een persoon, een dier, een vertrouwde situatie of materiaal.
Kinderen en jongeren rouwen anders dan volwassenen. De vragen en gevoelens die zij ervaren zijn weliswaar gelijk aan die van volwassenen, maar worden afgewisseld met spel en ontspanning. Voor kinderen is het een zoektocht hoe zij hiermee om moeten gaan.
Kinderen zijn volop in ontwikkeling. Wanneer er sprake is van verlies door ziekte of dood doorkruist dit de ontwikkeling. Hoe het verlies bij een kind binnenkomt en begrepen wordt, is afhankelijk van de ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevindt. Het is daarom van groot belang dat wordt aangesloten bij het ontwikkelingsniveau van het kind. De informatie die gegeven wordt moet passend zijn bij de verbale en mentale mogelijkheden van het kind. Kinderen verwerken hun verhaal, ervaring en emoties veelal in actie, spel en gedrag. Dit gebeurt vaak in intense korte periodes. Kinderen kennen onbewust de grenzen van wat zij aan kunnen. Hierdoor zie je bij hen vaak een afwisseling tussen afleiding, spel en rouw. Regressie van gedrag komt ook vaak voor bij kinderen in rouw. Het kind schakelt dan terug naar de ontwikkelingsfase waarin alles nog veilig en vertrouwd was. Eerlijkheid, warmte, geborgenheid, veiligheid, aansluiten bij het ontwikkelingsniveau van het kind en meebewegen in de tijd zijn belangrijke voorwaarden om een kind in rouw goed te ondersteunen. Bij Praktijk Anne kunt u terecht met al uw vragen hierover. Ook biedt Anne kinderen een veilige plek voor het doen van hun verhaal, het uiten van emoties en het stellen van vragen.
Tijdens de adolescentie zijn jongeren hun eigen identiteit aan het ontwikkelen. Ze zijn op zoek naar een goede balans in afstand en nabijheid met volwassenen. Weerstand in communicatie, hevige emoties en meer afstand tot het gezin zijn in deze fase normale verschijnselen. Een confrontatie met verlies zal in deze fase enorm verwarrend zijn. Enerzijds is er een grote behoefte om terug te gaan naar de veilige jeugd, terwijl anderzijds door sociale verwachtingen dwang wordt gevoeld om sneller volwassen te worden. Jongeren hebben in deze fase niet alleen behoefte aan een veilige plek waar zij op hun eigen manier mogen rouwen, maar ook aan ruimte en tijd om hun identiteit verder te ontwikkelen. Jongeren uiten hun gevoelens vaak door middel van gedragingen. Bij jongeren zijn dan ook regelmatig gedragingen zichtbaar die niet goed verklaarbaar zijn. Voor de buitenwereld is dit lastig te herkennen, maar voor de tiener zelf soms ook. Het kan bijvoorbeeld gaan om pijn en emoties uit jongere jaren. Deze fase vraagt om warmte en tijd om te rouwen . Anne biedt ruimte voor het stellen van vragen, het voorleggen van dilemma’s en het bespreekbaar maken van gevoelens.
In het gezin leren kinderen om te gaan met anderen, relaties op te bouwen en ontwikkelen ze een beeld van wie ze zijn. Op het moment dat er sprake is van verlies heeft het gezin hierin ook een voorbeeldfunctie. Dit vraagt veel van het gezin. Hoe dichter je bij elkaar staat, hoe meer je elkaars pijn ook voelt en je elkaar tegen die pijn wil beschermen. Ouders willen hun kinderen beschermen, maar andersom ook. Ieder gezinslid hanteert vaak een eigen coopingstrategie. Bij de andere gezinsleden kan dit voor onbegrip zorgen. Daarnaast ontstaan er door ziekte of verlies binnen een gezin vaak nieuwe rol- en communicatie patronen die om een nieuw evenwicht vragen. Omdat nieuwe stabiliteit vaak niet direct haalbaar is, is een externe veilige plek voor een kind van groot belang. Het is in zo’n situatie belangrijk dat er nieuwe stabiliteit komt in het gezin. Dit is vaak nodig voordat het kind thuis met zijn verhaal en emotie zal komen. Echter is dit voor de ouder vaak niet direct haalbaar. Dit maakt een externe veilige plek van groot belang. Ouders moeten zich bewust zijn van hun eigen emoties en deze niet onderkennen. Door hun voorbeeld worden emotionele regels binnen het gezin gevormd. Zodra er meer stabiliteit is kan een gezin ervaren hoe een ieder het verlies beleeft en waar behoeftes liggen, om vervolgens elkaar te steunen in het vormgeven van de toekomst. Begeleiding en ondersteuning bij het creëren van stabiliteit of inzicht krijgen in de verschillende overlevingsstrategieën binnen het gezin en hoe hier mee te om gaan, zijn zaken waarmee u bij praktijk Anne terecht kan.
